احمق کیست

اطلاعات عمومی

احمق کیست ؟ (چگونه یک انسان احمق و نادان را بشناسیم !)

صفات احمق در کلام معصومان(ع) 43 مورد ذکر شده است که ما در این مطلب به 10 عنوان از آن اشاره خواهیم کرد:

1- در آن چيزهايي که به او مربوط نيست سخن مي‌گويد.

2- نسبت به سوالاتي که از او نشده پاسخ مي‌دهد.

3- نسبت به اموري که نياز به احتياط دارد گستاخ است. امام علي(ع) فرمود: حماقت فرد در سه چيز مشخص مي‌شود: اول: در سخن گفتن در موضوعاتي که به او ربطي ندارد، دوم: پاسخ دادن به سوالي که از او نشده است، سوم: گستاخ بودنش در کارها.(غررالحکم، ص77)

6- تعريف‌هايش بر اساس ارزشهاي واقعي نيست. امام علي(ع) فرمود: از دلايل حماقت: اول: راهنمايي نمودن بدون ابزار، دوم: تعريف کردن بدون خصوصيتي شاخص.

7- ناتوانايي‌هايش را زرنگي مي‌نامد. امام علي(ع) فرمود: از احمق پرهيز کن! زيرا احمق خودش را نيکوکار مي‌بيند هرچند بدکار باشد و ناتواني‌هايش را زرنگي مي‌بيند و بدي‌هايش را خوبي.(ميزان الحکمه)

8- ذلیل بودن خودش را هيچ درک نمي‌کند. امام علي(ع) فرمود: احمق خواري را حس نمي‌کند.

13- خيال مي‌کند از خيلي‌ها بهتر مي‌فهمد. امام علي(ع) فرمود: احمق‌ترين مردم کسي است که خيال کند عاقلترين مردم است.(همان، ص77)

15- از آنچه انسانهاي عاقل به او انس دارند فراري و بيزار است. امام علي(ع) فرمود: نادان از آنچه حکيم بردبار به آن انس دارد، وحشت مي‌کند.(غررالحکم، ص74)

16- عقلش در چشم اوست. امام علي(ع) فرمود: نادان با چشم و سياهي درون آن نگاه مي‌کند.(همان، ص47)

17- در کارها و نظراتش يا کندرو است يا تندرو. امام علي(ع) فرمود: نادان بيرون از دو حال ديده نمي‌شود: زياده‌رو، يا کوتاهي کننده.(ميزان الحکمه)

19- دانشش را بدون توجه به جوانب امر در اختيار هرکسي قرار مي‌دهد. امام علي(ع) فرمود: همين براي نادان بودنت بس که از هر آنچه مي‌داني سخن گوئي.(ميزان الحکمه)

21- بدون دليل چيزي را رد مي‌کند.

22- نسبت به چيزهايي که به او مربوط نيست کنجکاوي مي‌کند. امام علي(ع) فرمود: ناداني در سه چيز است: اول: مدام دوست عوض کردن، دوم: رد نمودن بدون دليل، سوم: کنجکاوي در اموري که به او ربطي ندارد.(تحف العقول)

24- تنها با برخورد تند ادب مي‌شود. امام علي(ع) فرمود: عاقل با شنيدن آداب پند مي‌گيرد و چهار پايان تنها با کتک پند مي‌پذيرند.(اعلام الدين)

25- خشمش را بوسيله زبانش نشان مي‌دهد نه رفتارش. امام علي(ع) فرمود: خشم نادان در گفتار اوست و خشم عاقل در کار او.(کنز الفوائد)

26- عذر عذرخواه را قبول نمي‌کند. امام علي(ع) فرمود: ناقص‌ترين مردم از نظر عقل کسي است که به زيردستان خود ستم نمايد و آنها را که عذر خواهي مي‌کنند نمي‌بخشد.( اعلام الدين)

27- ديگران را به صورت زشتي مورد خطاب قرار مي‌دهد. امام علي(ع) فرمود: هرکس عقلش کم باشد ديگران را به صورتي زشت مورد خطاب قرار مي‌دهد.(غررالحکم، ص233)

28- سعي مي‌کند خدمتي کند ولي به خاطر نادانيش بيشتر ضرر مي‌زند. امام صادق(ع) فرمود: احمق، او تو را به هيچ خيري راهنمايي نمي‌کند و اميد رفع نمودن هيچ بدي از تو به او نيست هرچند هم تلاش نمايد، چه بسا مي‌خواهد نفعي برساند ولي به تو ضرر مي‌زند.(اصول کافي، ج2)

29- کارهاي زشتش را براي ديگران جالب جلوه مي‌دهد.

30- دوست دارد ديگران مثل او باشند. امام علي(ع) فرمود: با کسي که به شدت احمق است همراه مشو، زيرا او کارش را برايت جلوه مي‌دهد و دوست دارد تو هم مثل او باشي.(غررالحکم، ص432)

33- به هر زحمتي هست مي‌خواهد خود را جلوي مجلس برساند. پيامبر اکرم(ص) فرمود:خوب نيست که فردي جايي غير از کنار آخرين نفر در مجلس بنشيند، اين که از روي گردن ديگران خودش رابه جلوي مجلس برساند نشان کم عقلي است.(مستدرک الوسائل، ج8)

35- مدام با سخنانش ايراد مي‌گيرد.

36- تا سخن بگويد حماقتش روشن مي‌شود.

37- ناتوانيش در سخن او را به سکوت وامي‌دارد.

38- کارهايش را خراب مي‌کند.

39- از عهده حفاظت از چيزي بر نمي‌آيد.

40- نه خودش علمي دارد و نه از علوم ديگران نفعي مي‌برد.

41- از خير خواهانش حرفي نمي‌شنود.